Mikołów, Plac Karpeckiego 1
Pierwsza parafia luterańska powstała w Mikołowie w 1580 r. Za sprawą księcia pszczyńskiego Karola Promniza (luteranina) i na podstawie zasady „cuius regio, eius religio”, wyznanie to wprowadzono w całym państwie pszczyńskim. Nabożeństwa w obrządku luterańskim odprawiane były w obu mikołowskich kościołach (dotąd rzymskokatolickich): św. Wojciecha oraz św. Mikołaja. Ten stan rzeczy trwał aż do roku 1630. Po nastaniu kontrreformacji odebrano ewangelikom obydwa kościoły, pozbawiając ich własnej świątyni na ponad dwa stulecia. Mimo to społeczność ewangelicka przetrwała, tworząc ostatecznie w 1854 istniejącą do dziś parafię. Rok później książę pszczyński Jan Henryk X Hochberg kupił i przekazał nieodpłatnie mikołowskim ewangelikom teren na średniowiecznym wzgórzu grodowym przy dzisiejszym Placu ks. Jana Karpeckiego, a parafianie przystąpili do gromadzenia funduszy potrzebnych do budowy. Prace rozpoczęte w 1860 roku trwały rok i 4 miesiące – konsekracja neogotyckiej świątyni wg projektu P. Jackischa pod wezwaniem św. Jana odbyła się 29 października 1861 r.
Kościół wyposażono w organy gliwickiego organomistrza Carla Volkmana, a w ołtarzu umieszczono obraz Pana Jezusa oparty na motywie z Ewangelii św. Jana „Kogo szukacie?” (Jan 18,4). Po prawej stronie ołtarza znajduje się chrzcielnica z oryginalną misą chrzcielną. Po lewej umieszczona jest ambona zwana „ekumeniczną” z gipsowymi figurami głównych reformatorów protestantyzmu: Marcina Lutra, Filipa Melanchtona, Jana Kalwina, Ulricha Zwingliego oraz Mikołaja Ludwika Zinzendorfa. Po zniszczeniach wojennych i odbudowie kościół został rekonsekrowany w 1946 r.